Ενα δυσβάστακτο βάρος καλούνται να σηκώσουν για ακόμη μία χρονιά, το 2018, εκατοντάδες χιλιάδες ασφαλισμένοι, κυρίως μη μισθωτοί αλλά και συνταξιούχοι. Η νέα χρονιά, όπως άλλωστε και οι πολλές προηγούμενες, φέρνουν ανατροπές σε πάνω από 2 εκατομμύρια ασφαλισμένους και συνταξιούχους. Ο μακρύς
κατάλογος των παρεμβάσεων αφορά μέτρα που είτε εφαρμόζονται για πρώτη φορά είτε αποτελούν ωρίμανση προβλέψεων που περιλαμβάνουν οι πρόσφατες συμφωνίες της κυβέρνησης με τους εκπροσώπους των δανειστών. Κάποιες μάλιστα έχουν ήδη προεξοφληθεί, ενώ υπάρχουν και αυτές που είναι... κρυφές. Για παράδειγμα, η μη τιμαριθμική αναπροσαρμογή των συντάξεων στην πράξη στερεί από τους συνταξιούχους 328 εκατ. ευρώ, διατηρώντας παγωμένες τις συντάξεις στα πολύ χαμηλά επίπεδα που τις έχουν καθηλώσει τα τρία μνημόνια.
Μεγάλοι χαμένοι του 2018 θεωρούνται και οι χαμηλοσυνταξιούχοι που λαμβάνουν ΕΚΑΣ, καθώς το νέο έτος η παροχή μειώνεται και, βέβαια, κόβεται ολοκληρωτικά το 2019. Ηδη, περίπου 235.000 δικαιούχοι του επιδόματος είδαν στον λογαριασμό τους μόλις 35 ευρώ, ενώ υπάρχουν και περίπου 1.150 στους οποίους το επίδομα κόπηκε.
Ενα εξ ολοκλήρου νέο τοπίο διαμορφώνεται το νέο έτος για τις εισφορές 1,4 εκατ. ελευθέρων επαγγελματιών, αυτοαπασχολουμένων και αγροτών, καθώς τροποποιείται και αυξάνεται η βάση υπολογισμού τους, με αποτέλεσμα να αυξάνονται και τα ποσά των εισφορών. Ειδικοί υπολογίζουν πως η αύξηση κυμαίνεται στα επίπεδα του 10% - 20%.
Πλέον η βάση υπολογισμού θα είναι το καθαρό φορολογητέο εισόδημα του προηγούμενου έτους, αφού όμως προστεθούν και οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβλήθηκαν για το προηγούμενο. Κατ’ εξαίρεση και ειδικά για το 2018, ο υπολογισμός θα γίνει επί του ποσού που αντιστοιχεί στο 85% της βάσης προσδιορισμού ασφαλιστικών εισφορών. Από το 2019 οι εισφορές θα υπολογίζονται στο 100%.
Αυτό σημαίνει πως τα ειδοποιητήρια ΕΦΚΑ, για τις εισφορές Ιανουαρίου 2018, στα μέσα Φεβρουαρίου θα έχουν ενσωματώσει τον νέο τρόπο υπολογισμού των εισφορών. Βάσει του προϋπολογισμού, η επιβάρυνση για τους ασφαλισμένους το 2018 θα είναι 59 εκατ. ευρώ, η οποία θα εκτιναχθεί στα 124 εκατ. το 2019. Να σημειωθεί ότι το νέο έτος θα ολοκληρωθεί τελικά και ο συμψηφισμός των εισφορών που πλήρωσαν το 2017 οι ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες, ενώ από τον Φεβρουάριο ή το αργότερο τον Μάρτιο αναμένεται η διπλή πληρωμή εισφορών για επικούρηση και εφάπαξ. Από τον Ιανουάριο εκτιμάται ότι θα εφαρμόζονται και οι εισφορές 26,95% στις αποδείξεις δαπάνης, που επίσης αναμένεται να επιβαρύνουν χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες, αλλά και μισθωτούς.
Μέσα στο νέο έτος, και δη έως τις 31 Ιουνίου, αναμένεται βάσει των δεσμεύσεων της κυβέρνησης προς τους δανειστές και η ολοκλήρωση της διαδικασίας έκδοσης των συντάξεων που παραμένουν σε εκκρεμότητα. Πρόκειται για περίπου 98.000 κύριες συντάξεις και 52.000 εφάπαξ. Παράλληλα, πρέπει να διευθετηθεί το ανοικτό ζήτημα των εκκρεμών επικουρικών συντάξεων, οι οποίες υπολογίζονται σε 120.000.
Το συνολικό κόστος των εκκρεμοτήτων εκτιμάται σε περίπου 1,5 δισ. ευρώ. Βέβαια, ειδικά στον τομέα των επικουρικών, οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας ότι δεν αποκλείεται τον Μάρτιο να υπάρξει υποχρεωτική απόφαση του ταμείου ΕΤΕΑΕΠ για νέα περικοπή και των ήδη καταβαλλόμενων επικουρικών.
Αλλωστε, εντός του 2018 όλες οι συντάξεις που καταβάλλονται, κύριες και επικουρικές, θα πρέπει να έχουν επανυπολογιστεί. Κάπου στα μέσα του χρόνου, ΕΦΚΑ και ΕΤΕΑΕΠ (Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης & Εφάπαξ Παροχών) θα πρέπει να ενημερώσουν τους συνταξιούχους για το νέο ποσό σύνταξης που προβλέπεται, μαζί με τις πιθανές προσωπικές διαφορές. Αυτές οι προσωπικές διαφορές θα κοπούν το 2019, με μόνο δίχτυ ασφάλειας την πρόβλεψη ότι οι μειώσεις δεν θα ξεπερνούν το 18%. Θα υπάρξουν βέβαια και κάποιες συντάξεις, κυρίως μάλιστα αυτές στις οποίες κόβεται το ΕΚΑΣ, που ο επανυπολογισμός θα δείξει αυξήσεις.
Αύξηση έως 1,6 έτος στα όρια συνταξιοδότησης
Αύξηση ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, που ξεκινούν από 4 μήνες και φθάνουν μέχρι και το 1,6 έτος, φέρνει το 2018 για χιλιάδες ασφαλισμένους, στον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα. Πρόκειται για την επόμενη φάση αυξήσεων στα όρια ηλικίας, όπως προβλέπεται στον νόμο που ψηφίστηκε το καλοκαίρι του 2015 και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2022, όταν κλείσουν όλα τα παράθυρα συνταξιοδότησης σε ηλικία μικρότερη των 67 ή των 62 αλλά με 40 έτη ασφάλισης. Για το 2018, οι ασφαλισμένοι που μένουν ανεπηρέαστοι, και μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σύμφωνα με τα παλαιότερα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, είναι αυτοί που τη 19η Αυγούστου του 2015 είχαν συμπληρώσει και τις δύο αθροιστικά προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, δηλαδή το όριο ηλικίας αλλά και τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης.
Αντίθετα, οι υπόλοιποι που έχουν κατοχυρωμένο δικαίωμα σύνταξης με τα παλαιά όρια και μπορούν να αποχωρήσουν νωρίτερα από τα 62 ή τα 67 θα υποστούν τις μεταβατικές αυξήσεις με βάση τα νέα όρια ηλικίας που ισχύουν για το 2018.
Ειδικότερα, τα νέα όρια αφορούν κυρίως συνταξιοδοτούμενους με 35ετία και 37ετία, γονείς στο Δημόσιο ή στο ΙΚΑ, υπαλλήλους με 33 έτη κ.ά. Η αύξηση κυμαίνεται από 4 μήνες για τις 35ετίες μέχρι και 1,6 έτος για τις μητέρες ανηλίκων με κατοχυρωμένο δικαίωμα το 2011 ή το 2012.
