Τον αιφνιδιασμό του κρατικού μηχανισμού και την απουσία σχεδίου έκτακτης ανάγκης θεωρούν εν ενεργεία και πρώην αξιωματικοί της Πυροσβεστικής ως τις βασικές αιτίες της τραγωδίας στο Μάτι. Κρατούν αποστάσεις από τις αναφορές κυβερνητικών αξιωματούχων περί οργανωμένου σχεδίου εμπρησμών και αποσταθεροποίησης.
Η φωτιά που εκδηλώθηκε χθες στην Καλλιτεχνούπολη χαρακτηρίζεται «μεγα-πυρκαγιά» καθώς ξέσπασε σε πευκοδάσος και ενώ στο σημείο έπνεαν ιδιαίτερα ισχυροί άνεμοι. Το αποτέλεσμα ήταν σύντομα να λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις και σε διάστημα δύο ωρών οι φλόγες να φτάσουν στη θάλασσα. Επιπλέον, μεγάλος αριθμός πυροσβεστών καθώς και τα εναέρια μέσα επιχειρούσαν στην φωτιά της Κινέτας και επομένως υπήρξε καθυστερημένη ανταπόκριση στη νέα εστία της Ανατολικής Αττικής.
Παρ’ όλα αυτά έμπειροι αξιωματικοί της Πυροσβεστικής εντοπίζουν απουσία σχεδίου έκτακτης ανάγκης με συνέπεια οι περισσότεροι από τους 49 επιβεβαιωμένους νεκρούς να χάσουν τη ζωή τους στην προσπάθειά τους να εκκενώσουν τα σπίτια τους και να βρουν ασφαλές καταφύγιο μακριά από τη φωτιά. Επιρρίπτουν ευθύνες στην Πυροσβεστική, την Περιφέρεια και τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας που έχει την ευθύνη συντονισμού όλων των συναρμόδιων φορέων.
Επιπλέον, επισημαίνουν ότι η χθεσινή ήταν η πρώτη μέρα της αντιπυρικής περιόδου με δείκτη επικινδυνότητας 4 στην Αττική και παρ΄όλα αυτά ο μηχανισμός έδειξε να αιφνιδιάζεται. «Είναι προφανές ότι η ανταπόκριση στη φωτιά στο Νταού Πεντέλης ήταν καθυστερημένη. Είχαν πάει όλες οι δυνάμεις στην Κινέτα και δεν περίμεναν ότι θα ξεσπάσει και δεύτερη πυρκαγιά στην Αττική» σχολιάζουν.
Σε ό,τι αφορά τις φήμες και τις εκτιμήσεις ότι χθεσινές πυρκαγιές αποτελούν οργανωμένο σχέδιο εμπρησμών, οι ίδιες πηγές ενημέρωσης αναφέρουν ότι εν μέσω αντιπυρικής περιόδου δεν είναι ασυνήθιστο να εκδηλώνονται ακόμα και δέκα πυρκαγιές την ημέρα στην Αττική και επικαλούνται μαρτυρίες σύμφωνα με τις οποίες η πυρκαγιά στην Κινέτα ξέσπασε από σπινθήρες στις κολώνες της ΔΕΗ.
Τα γεγονότα στο Μάτι ξυπνούν μνήμες των καταστροφικών πυρκαγιών του 2007 στην Ηλεία. Στελέχη της Πυροσβεστικής εντοπίζουν ορισμένες ομοιότητες μεταξύ των δύο πυρκαγιών (ισχυροί άνεμοι, πυκνή βλάστηση) ωστόσο, σημειώνουν ότι μέχρι τις 15 Ιουλίου υπήρχαν ισχυρές βροχοπτώσεις στην Αττική και επομένως τα επίπεδα υγρασίας ήταν υψηλά και δεν υπήρχαν συνθήκες ξηρασίας όπως στο παρελθόν
