Κύριε, η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα
γυνή,
την σήν αισθομένη Θεότητα μυροφόρου
αναλαβούσα τάξιν,
οδυρομένη μύρα σοι προ του ενταφιασμού
κομίζει.
Οίμοι! λέγουσα, οτι νύξ μοι υπάρχει,
οίστρος ακολασίας,
ζοφώδης τε και ασέληνος ερως της αμαρτίας.
Δέξαι μου τας πηγάς των δακρύων,
ο νεφέλαις διεξάγων της θαλάσσης το ύδωρ,
κάμφθητί μοι προς τους στεναγμούς της
καρδίας,
ο κλίνας τους ουρανούς τη αφάτω σου
κενώσει.
Καταφιλήσω τους αχράντους σου πόδας,
αποσμήξω τούτους δε πάλιν τοις της κεφαλής
μου βοστρύχοις,
ων εν τω Παραδείσω Εύα το δειλινόν κρότον
τοις ώσιν ηχηθείσα,
τω φόβω εκρύβη.
Αμαρτιών μου τα πλήθη
και κριμάτων σου αβύσσους τις εξιχνιάσει,
ψυχοσώστα Σωτήρ μου;
Μη με την σήν δούλην παρίδης,
Ο αμέτρητον έχων το έλεος.
Μετάφραση
Μετάφραση
Κύριε, η γυναίκα που έπεσε σε πολλές αμαρτίες,
σαν ένοιωσε τη θεότητά σου, γίνηκε
μυροφόρα και σε άλειψε με μυρουδικά
πριν από τον ενταφιασμό σου κι έλεγε
οδυρόμενη:
Αλλοίμονο σε μένα, γιατί μέσα μου είναι
νύχτα κατασκότεινη και δίχως φεγγάρι,
Δέξου από μένα τις πηγές των δακρύων,
εσύ που μεταλλάζεις με τα σύννεφα το νερό
της θάλασσας.
Λύγισε στ’ αναστενάγματα της καρδιάς μου,
εσύ που έγειρες τον ουρανό και κατέβηκες
στη γης.
Θα καταφιλήσω τα άχραντα ποδάρια σου,
και θα τα σφουγγίσω πάλι με τα πλοκάμια
της κεφαλής μου•
αυτά τα ποδάρια, που σαν η Εύα κατά το
δειλινό, τ’ άκουσε να περπατάνε,
από το φόβο της κρύφτηκε.
Των αμαρτιών μου τα πλήθη
και των κριμάτων σου την άβυσσο, ποιος
μπορεί να τα εξιχνιάση,
ψυχοσώστη Σωτήρα μου;
Μην καταφρονέσης τη δούλη σου,
εσύ που έχεις τ’ αμέτρητο έλεος
Μετάφραση Φώτη Κόντογλου
Σχολιασμός Νικηφόρου
Όταν μπόρεσα
να κρατήσω στα χέρια μου βιβλίο ( και αυτό έγινε όταν μεγάλωσα αρκετά) πολλά
ήταν αυτά που με προβλημάτισαν γιατί δεν γνώριζα καλά την γλώσσα την δική
μας Ναι αυτή που την λένε Ελληνική. Και
μπορώ να βάλω ακόμα και στοίχημα ότι ελάχιστοι είναι αυτοί που έχουν μελετήσει
τα Ελληνικά εκτός από αυτούς που είναι το επάγγελμα τους.
Πολύ μου
άρεσε το τροπάριο της Κασσιανής όταν πρώτο έπεσε στα χέρια μου αλλά δεν μπορούσα να το
καταλάβω πλήρως και έτσι κατέφυγα στην μετάφραση αλλά στην καλύτερη που φέρει
την υπογραφή Κόντογλου.
Κασσιανή
Η Κασσιανή ή Κασ(σ)ία,
ή Εικασία, ή Ικασία (μεταξύ 805 και 810 - πριν το 865)
ήταν βυζαντινή ηγουμένη, ποιήτρια,συνθέτρια, και υμνογράφος στην οποία κα αποδίδεται το ψαλλόμενο
την Μεγάλη Τρίτη τροπάριο που
αρχίζει με τις λέξεις: "Κύριε η εν πoλλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα
γυνή..".
Η ζωή και το έργο της
καλύπτεται από μια ασάφεια. Αρχικά, το όνομά της, το οποίο απαντάται στις πηγές
με τις τέσσερις προηγούμενες παραλλαγές. Το πρώτο, (Κασσιανή), προέκυψε επειδή
ίσως το όνομά της δεν ήταν συνηθισμένο και της δόθηκε όνομα καλογερικό, δηλαδή
τη θηλυκή μορφή του γνωστού καλογερικού ονόματος Κασσιανός.
Το δεύτερο, (Κασ(σ)ία), χρησιμοποιείται από την ίδια στην ακροστιχίδα του
μοναδικού σωζόμενου κανόνα της. Τέλος οι δύο τελευταίες παραλλαγές, (Εικασία ή
Ικασία), προέκυψαν από το λάθος ενός αντιγραφέα που προσέθεσε το γράμμα «Ι».[1]
Πρώτος βυζαντινός
χρονογράφος που παρέχει στοιχεία περί της ζωής της Κασσιανής είναι ο Συμεών ο Μάγιστρος,
τον οποίο και ακολουθούν πολλοί άλλοι μεταξύ δε αυτών ο Λέων ο Γραμματικός, ο Ιωάννης Ζωναράς κ.ά.
Η Κασσιανή είναι μία από τους πρώτους μεσαιωνικούς συνθέτες τα έργα των οποίων
σώζονται αλλά και μπορούν να ερμηνευτούν από σύγχρονους ειδικούς και μουσικούς.
Περίπου 50 από τους ύμνους έχουν διασωθεί και 23 από αυτούς περιλαμβάνονται στα λειτουργικά βιβλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ο ακριβής αριθμός τους
είναι εξαιρετικά δυσχερές να προσδιοριστεί, καθώς πολλοί ύμνοι αποδίδονται σε
διαφορετικά πρόσωπα σε διάφορα χειρόγραφα, ενώ συχνά δε σώζεται το όνομα του
υμνογράφου.
Αυτός ο
Θείος λόγος όταν ψάλετε σωστά πιο μαγικό χέρι σε οδηγεί και σε ανεβάζει τόσο
ψηλά που σταματάς πλέον να έχεις επαφή με το διπλανό σου . Αυτό πάθαμε όλοι
εμείς που βρεθήκαμε την Μεγάλη Τρίτη στο μοναστήρι του Αγίου Γερασίμου που
βρίσκεται στο δρόμο που πάει από το Λουτράκι στην πανέμορφη Πέραχώρα .
Εμείς όλοι
που είχαμε την σπάνια ευκαιρία να βρεθούμε την Μεγάλη Τρίτη στο Μοναστήρι του
Αγίου Γερασίμου να ακούσουμε να ψάλετε το ποίημα της Μοναχής Κασσιανής από τον
Λυκειάρχη του Λυκείου Περιστερίου Ηλία Κοτσιφάκο νιώσαμε την ψυχική
απογείωση Και όταν φτάνει στην
τελευταία στροφή του ποιήματος ο από τον
Θεό προικισμένος ψαλμωδός και με την υπέροχη φωνή ψέλνει
Αμαρτιών μου τα πλήθη
και κριμάτων σου αβύσσους τις εξιχνιάσει,
ψυχοσώστα Σωτήρ μου;
Μη με την σήν δούλην παρίδης,
Ο αμέτρητον έχων το έλεος.
Μετάφραση
Μετάφραση
Των αμαρτιών μου τα πλήθη
και των κριμάτων σου την άβυσσο, ποιος
μπορεί να τα εξιχνιάση,
ψυχοσώστη Σωτήρα μου;
Μην καταφρονέσης τη δούλη σου,
εσύ που έχεις τ’ αμέτρητο έλεος
Τότε λες με
τη φωνή της ψυχής σου να γιατί βάσταξαν τόσα τα θεία αυτά χρόνια.
Ευχαριστώ
από καρδιάς τον Λυκειάρχη κ. Ηλία
Κοτσιφάκο που μου έδωσε την ευκαιρία να ζήσω πιο έντονα το μεγαλείο που μόνο η
πίστης μπορεί να σου το προσφέρει Του εύχομαι ο Θεός να τον έχει καλά και να
πηγαίνει στις εκκλησίες και να προσφέρει
στους ανθρώπους αυτό που ο Θεός του το χάρισε και επομένως είναι
ανεξάντλητο.
Ζηλεύω στην
κυριολεξία που δεν έτυχε στα χρόνια που
ήμουνα στα θρανία της μάθησης που δεν
είχα και εγώ έναν τέτοιο πνευματικό ταγό.